ΛΑΤΕΡΝΑ

Ονομάζεται και αυτόματο πιάνο, αφού έχει πολλές ομοιότητες με αυτό ως προς τον τρόπο που παράγει τις νότες.

 Μέσα στο ξύλινο κουτί υπάρχουν οι χορδές και τα σφυράκια που τις χτυπούν. Δεν υπάρχουν τα πλήκτρα του πιάνου. Αυτά έχουν αντικατασταθεί από έναν κύλινδρο που φέρει ακίδες (καρφιά) σε διάφορες αποστάσεις μεταξύ τους. Με μία μανιβέλα  περιστρέφουμε τον κύλινδρο. Τότε κάθε ένα καρφί ανασηκώνει το αντίστοιχο σφυράκι και αυτό χτυπάει την κατάλληλη χορδή. Αυτός είναι ο μηχανισμός της λατέρνας. 

Όπως αντιλαμβανόμαστε για να δημιουργηθεί μία μελωδία πρέπει τα καρφάκια να τοποθετηθούν έτσι ώστε να χτυπούν τις σωστές χορδές αλλά και να έχουν τις σωστές χρονικές αποστάσεις η μία νότα από την άλλη για να αποδίδονται και οι χρονικές αξίες . Αυτό είναι μία πολλή δύσκολή δουλειά που απαιτεί γνώσεις μουσικές αλλά και κατασκευαστική ικανότητα. Ο κάθε κύλινδρος μπορεί να χωρέσει μέχρι εννέα τραγούδια. Αυτό γίνεται μεταφέροντας τον κύλινδρο δεξιά - αριστερά.

Η πρώτη ελληνική λατέρνα κατασκευάστηκε το 1880 στην Κωνσταντινούπολη από τον Ιωσήφ Αρμάο σε συνεργασία με τον ιταλό Giuseppe Turconi . Στην Ελλάδα έγινε ιδιαίτερα αγαπητή . Πριν από τον πόλεμο του 1940 στην Αθήνα υπήρχαν γύρω στις 40.000 λατέρνες και άλλες τόσες υπήρχαν στην Θεσσαλονίκη. Έπαιζαν σε κέντρα διασκέδασης. Μετά τον πόλεμο και λόγω της εξέλιξης των μηχανημάτων που παρήγαγαν μουσική (τζου μπόξ, μαγνητόφωνα) , η λατέρνα πέρασε σε αφάνεια. Η οικογένεια Αρμάου συνέχισε να μεταλαμπαδεύει από γενιά σε γενιά τα μυστικά της κατασκευής της . Σήμερα ο Αντώνης Νασιόπουλος, μαθητής του Νίκου Αρμάου είναι ο μόνος κατασκευαστής λατέρνας στην Ελλάδα.

Ο ελληνικός κινηματογράφος αναφέρθηκε πολλές φορές στην λατέρνα. Μεγάλες επιτυχίες έγιναν οι ταινίες "Λατέρνα Φτώχεια και Φιλότιμο" , "Λατέρνα φτώχεια και γαρύφαλο" και  "Μια Λατέρνα μια ζωή".